در این مطلب، رویکرد زیست شهر مولّد به مسئله سلامت به نحو اجمالی بیان شده است.
سلامت موضوعی است که برای پرداختن به آن باید نظاممند اندیشید، نظاممند برنامه ریزی کرد و نظاممند نیز عمل کرد؛ این بدان معناست که برای داشتن رویکردی مطلوب در حوزه سلامت، چه در درون نظام سلامت و چه در ارتباط نظام سلامت با دیگر نظامات فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، باید از رویهی ایزوله و جزیرهای دوری کرده و به حرکت نظاممند و هماهنگ با همهی بخشها روی آورد.
الگوی زیست شهر در حوزه سلامت به دنبال نظاممندی و هماهنگی در درون و برون است. از آن جهت که بتواند هم ساختارها و جهت دهیهای درونی خود را مطابق با بهترین رویکردها تنظیم کند و هم نسبت و ارتباط فعالانه خود با دیگر نظامات و بخش ها را سامان دهد.
رویکردهای اصلیِ سلامت در الگوی زیست شهر
ارجحیت پیشگیری بر درمان
بر این مبنا، ارائهی خدمات و طراحی انواع برنامههای مرتبط با سلامت مردم در تمام سطوح، طوری پیش خواهند رفت که جهتگیری نظام سلامت مبنی بر اولویت پیشگیری دیده خواهد شد.
برای مثال درمورد سلامت تغذیه، سلامت خانواده و سلامت محیط، طوری برنامهریزی میشود که دقتهای پایان کار به ابتدای کار منتقل میشوند؛ یعنی به جای آنکه منتظر شویم تا عواملی سبب بیماری و آسیب به مردم شهر شود و سپس در پی رفع و درمان آن باشیم، از ابتدا زمینهها و عوامل ایجاد کنندهی بیماری و آسیب را تا حد امکان و به دقت شناسایی کرده و از بروز و گسترش آنها پیشگیری میکنیم.
مشارکت حداکثری مردم
شاید چندان نیاز به توضیح نباشد که عموما موفقترین الگوها در رشد و پیشرفت جامعه و همچنین مدیریت و حل مسائل آن، مدلهایی هستند که بتوانند همراهی حداکثری از سمت مردم داشته باشند. معمولا به هر میزان که مشارکت مردم افزایش پیدا می کند احتمال خطا و شکست نیز کمتر می شود. تلاش ما در زیست شهر آن خواهد بود که برای مثال در سلامت تغذیه، سلامت خانواده و سلامت محیط، مردم از ابتدا خود را بصورت جدی، موثر و مسئول بدانند و نتایج مشارکت خود را به چشم ببینند.
حُسنِ مهم دیگر این مشارکت، شناسایی و رفع سریعتر انواع مسائل و مشکلات حوزه سلامت چه در بخش سلامت و بیماری و چه در بخش مسائل ساختاری و اداری است.
ارتباط و خدمات دهی با محوریت منزل و محلّه
رویکرد دیگر زیست شهر در حوزه سلامت، که ابعاد و آثار متنوعی دارد، ارجحیت برنامهریزی و ارائه خدمات سلامت و درمان با محوریت منزل و محلّه است. برای مثال پزشکانِ خانواده با مراجعهی حساب شده و مستمر به منزل یا محلّه، نسبت به رعایت تغذیهی مناسب، اصول پیشگیری از بیماریهای شایع هر فصل، شناسایی فرد یا افراد در معرض آسیب و بیماری، اقدامات لازم را انجام میدهند و همچنین پاسخ به سوالات و ارائهی انواع آگاهی بخشیها را در همان زمان انجام میدهند.
مرکز دریافت و پیگیری پیشنهادات و مسائل مرتبط حوزه سلامت
یکی از عوامل مهم جهت پویایی و شادابی جامعه و همچنین شناسایی و حل بسیاری از مسائل، وجود راه ارتباطی مشخص، فعال و با پیگیری موثر است. این مرکز و راه ارتباطی، جهت دریافت ایدهها و پیشنهادات مردم برای مثال برقراری ورزش گروهی در یک محله یا کاشت نوعی درخت مثمر در یک ناحیه از شهر، و همچنین دریافت گزارشات مردم مبنی بر وجود مسئله یا بیماری، کاربرد دارد.
به هر میزان که پاسخگویی و پیگیری موثر از سمت مجریان نظام سلامت دیده شود، همکاری و همدلی مردم جهت همراهی با حفظ سلامت جامعه و عمل شدن به آگاهیها و توصیههای مختلف نیز افزایش مییابد.
بدون دیدگاه